آشنایی با لوازم آزمایشگاه شیمی

تهیه لوازم آزمایشگاه شیمی یکی از مهمترین نکات برای چیدمان یک آزمایشگاه شیمی ایمن است. از آنجایی که یکی از بخش‌های مهم این آزمایشگاه مربوط به لوازم آزمایشگاهی مدارس برای درس شیمی است. بنابراین دقت و شناخت کافی در تهیه لوازم آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

اولین و مهمترین قانون هر آزمایشگاه ایمن بودن است! این ممکن است بدیهی به نظر برسد، اما افراد اغلب به دلایلی پروتکل های ایمنی را نادیده گرفته و خود و اطرافیانشان را در معرض خطر قرار می دهند.

بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که مطمئن شوید، در تولید و تهیه لوازم آزمایشگاهی شیمی تمامی استاندارها در نظر گرفته شده و نکات ایمنی رعایت شده است. خرید لوازم آزمایشگاهی از یک مرکز معتبر مثل نمایندگی فروش تجهیزات آزمایشگاهی عالیان تجهیز آزما نکته‌ای ضروری در این امر است.

فهرستی از لوازم آزمایشگاه شیمی

در اکثر آزمایشگاه‌ها، با دستگاه اولیه مشابهی مواجه خواهید شد. در اینجا یک تصویر و توضیح نحوه استفاده از هر یک از تجهیزات را خواهید دید. در ادامه بطور مختصر با کاربرد و دلیل ضرورت این لوازم آزمایشگاه شیمی صحبت می‌کنیم.

عینک ایمنی و تجهیزات ایمنی

عینک یک وسیله پوششی از لوازم آزمایشگاه شیمی است. توصیه اکید استفاده از آن برای جلوگیری از پاشیدن مواد شیمیایی و تماس اسید‌ها با چشم است. در کنار لوازم آزمایشگاهی کاربردی بحث ایمنی را جدی بگیرید.

زمانی که احتمال ریختن مواد شیمیایی خورنده روی دستان شما وجود دارد باید از دستکش لاتکس استفاده کرد.پیش بند یا روپوش آزمایشگاهی نیز می تواند از آسیب در صورت ریختن یا پاشیده شدن آب جلوگیری کند.هرگز در آزمایشگاه کفش یا صندل دم باز نپوشید.

بشر (Beakers) یک لوازم آزمایشگاه شیمی

بشر یک ظرف معمولی در اکثر آزمایشگاه ها است. برای مخلوط کردن، هم زدن و گرم کردن مواد شیمیایی استفاده می شود. دهانه‌ای در لبه بیشتر بشر‌ها طراحی شده که به ریختن مواد کمک می‌کند. علامت‌های در دیواره این وسیله آزمایشگاه شیمی برای اندازه‌گیری تعبیه شده اما برای اندازه گیری حجم اصولا استفاده نمی‌شود.( برای اندازه‌گیری مایعات روش دقیقی نیستند.)

انواع بشر در طیف وسیعی از اندازه ها ساخته شده است.برای جلوگیری از ورود آلودگی به دهانه این لوازم آزمایشگاه شیمی از شیشه ساعت به عنوان درب استفاده می‌شود. (در ادامه معرفی می‌شود.)

فلاسک ارلن یا فلاسک مخروطی

فلاسک ارلن مایر که به عنوان فلاسک مخروطی نیز شناخته می شود، به نام مخترع خود در سال 1861 نامگذاری شد. این فلاسک دارای گردنی باریک است و به سمت پایه خود منبسط می شود. این امکان شرایط مخلوط کردن و چرخاندن آسان فلاسک را بدون خطر زیاد ریختن ایجاد می‌کند.

دهانه باریک همچنین امکان استفاده از درپوش لاستیکی یا شیشه ای را فراهم می کند. می توان آن را به راحتی به پایه حلقه (که در زیر به آن پرداخته شده است) چسباند و همچنین به صورت مکانیکی گرم یا تکان داد.

یک نکته ایمنی مهم: هرگز ارلن را در زمانی که درپوش دارد، گرم نکنید. این امر می تواند باعث افزایش فشار شود که می تواند منجر به انفجار شود.

فلاسک فلورانس یا فلاسک های جوشان

فلاسک فلورانس که به عنوان فلاسک جوش نیز شناخته می شود، ته گرد و گردنی بلند دارد. برای نگهداری مایعات استفاده می شود و به راحتی می توان آن را چرخاند و گرم کرد. همچنین می توان آن را به راحتی با درپوش های لاستیکی یا شیشه ای پوشاند.

بار دیگر، ایمنی حکم می کند که این فلاسک هرگز در هنگام درپوش گرم نشود. افزایش فشار و انفجارها ممکن است اتفاق بیفتد.

لوله های آزمایش (Test Tubes)

لوله آزمایش یک لوله شیشه ای است که یک سر آن باز و سر دیگر آن بسته است. انتهای بسته گرد است. از لوله های آزمایش برای نگهداری نمونه های کوچک استفاده می شود. آنها در درجه اول برای ارزیابی کیفی و مقایسه استفاده می شوند.

بیشترین کاربرد لوله آزمایش در آزمایشگاه بیوشیمی است. به دلیل تعداد بالای نمونه‌ها استفاده از لوله آزمایش در بین لوازم آزمایشگاه شیمی به تسریع کار کمک می‌کند. با یک درپوش پلاستیکی به راحتی سطح آن پوشیده می‌شود. (در هنگام وجود درپوش گرم نشود.)

اصولا در یک قفسه مخصوص لوله آزمایش نگهداری می‌شوند، برای رعایت نکات ایمنی در هنگام برداشتن آن‌ها از انبر لوله آزمایش استفاده می‌شود.

شیشه ساعت (Watch Glasses) در آزمایشگاه

از سری لوازم آزمایشگاه شیمی،شیشه ساعت فقط یک تکه شیشه گرد است که کمی مقعر/محدب است (لنز را در نظر بگیرید). مقدار کمی مایع یا جامد را در خود نگه می‌دارد. برای تبخیر و گاها بعنوان درب بشر استفاده شوند.

بوته چینی یک ابزار در آزمایشگاه شیمی

بوته (Crucible) یک فنجان سفالی کوچک است که از ماده ای ساخته شده است که می تواند در برابر دمای شدید مقاومت کند. آنها برای گرم کردن مواد استفاده می شوند و دارای درب هستند.

قیف(Funnel)، لوازم آزمایشگاه شیمی

قیف آزمایشگاهی مانند هر قیف دیگری است با این تفاوت که برای استفاده در محیط آزمایشگاهی طراحی شده است. از جنس پلاستیک یا شیشه بوده و  برای انتقال سریع مایعات کاربرد دارند.

استوانه مدرج (Graduated cylinders)

استوانه مدرج در بین لوازم آزمایشگاه شیمی بسیار کاربردی است. ابزار اندازه گیری اولیه برای حجم یک مایع است. چندین علامت گذاری در طول ظرف وجود داشته که کار اندازه گیری را راحت می‌کند.

استوانه مددرج در اندازه های مختلفی طراحی شده و  هرچه قطر آنها کوچکتر باشد، اندازه گیری حجم دقیق تر خواهد بود.

فلاسک های (بالن) حجمی

بالن حجمی یک فلاسک گرد با گردن بلند و کف صاف است. برای اندازه گیری حجم دقیق مایع استفاده می شود. یک خط کوچک روی گردن وجود دارد که نشان می دهد چقدر باید بطری را پر کنید، دارای سرپوش مخصوص است که اجازه ورود یا خروج چیزی را نمی دهند.

به یاد داشته باشید که دما بر حجم تأثیر می گذارد. بنابراین مایعاتی که درجه حرارت آنها متغیر است (مثلاً آب گرمی که خنک می شود) در این ظرف نگهداری نشود.

قطره چکان، یک لوازم آزمایشگاه شیمی

این لوله‌های شیشه ای کوچک با نوک های باریک در یک سر و یک حباب لاستیکی در طرف دیگر هستند. برای استفاده قطره قطره از مایعات در زمان آزمایش کاربرد دارند. (برای افزودن نشانگر به محلول در حال تیتر )

انواع پیپت در دسته لوازم آزمایشگاه شیمی

انواع مختلفی از پیپت‌ها برای دستیابی به اهداف خاص طراحی شده اند. با این حال، همه آنها برای اندازه گیری حجم دقیق ماده و قرار دادن آن در ظرف دیگری هستند.

• *میکرو پیپت جابجایی هوا (Air Displacement Micropipettes)
• *پیپت الکترونیکی (Electronic Pipette)
• *پیپت جابجایی مثبت (Positive Displacement Pipette)
• *پیپت پاستور (Pasteur Pipette)
• *پیپت ون اسلیک (Van Slyke Pipette)
• *میکروپیپت شیشه‌ای (Glass Micropipette)

لوله شیشه ای بورت

بورت‌ها یکی از دقیق ترین ابزارها برای آزمایشگاه است، یک لوله شیشه ای در بالا باز که در قسمت پایین به یک دهانه نوک تیز باریک می رسد.

بالای دهانه پایینی یک میله نگهدارنده است که برای کنترل مقدار مایع آزاد شده می‌چرخد. در طول لوله نشانه هایی وجود دارد که حجم مایع موجود را نشان می دهد.

پایه های حلقه، و گیره ها

پایه حلقه برای تعلیق بوته ها، بشر، فلاسک ها و غیره در بالای سایر ظروف یا در برخی موارد، منبع گرما (مانند مشعل Bunsen، که در زیر مورد بحث قرار گرفته است) استفاده می شود.

همیشه مطمئن شوید که همه چیز محکم به پایه بسته شده است. هنگام بستن شیشه مراقب باشید که شیشه خرد نشود. فقط آنقدر سفت کنید روی هم قرار گیرد.

انبرک (Tongs and Forceps)

انبرک‌ها برای گرفتن چیزهایی است که نباید با دست آنها را لمس کرد. برخی از انبرها به طور ویژه برای نگه داشتن بشر، برخی دیگر برای نگهداری لوله های آزمایش و غیره ساخته شده اند. انبرهای عمومی نیز وجود دارد.

از مدل‌های خاص این مدل برای گرفتن چیزهای کوچک مانند مواد شیمیایی جامد که به قطعات شکسته می شوند استفاده می شود، بنابراین می توان آنها را با خیال راحت حمل کرد و به ظروف اضافه کرد.

اسپاتول یا کفگیر آزمایشگاه

کفگیرها و کفگیرها برای برداشتن مواد شیمیایی جامد هستند. آنها معمولاً برای بیرون آوردن یک ماده شیمیایی از ظرف اصلی خود روی یک قایق توزین استفاده می شوند تا بتوان آن را روی ترازو وزن کرد.

دماسنج، لوازم آزمایشگاه شیمی

برای اندازه گیری دمای مایعات از دماسنج آزمایشگاهی استفاده می شود. این می تواند شیشه ای باشد یا می تواند یک ترموکوپل ساخته شده از فلزات مختلف باشد.

چراغ یا مشعل بونسن (Bunsen Burner)

مشعل Bunsen یک دستگاه مکانیکی است که به یک منبع گاز قابل اشتعال متصل می شود. یک دستگیره برای تنظیم میزان جریان گاز و یک یقه چرخان که جریان هوا را کنترل می کند وجود دارد. این هر دو باید تنظیم شوند تا یک شعله ایده آل برای اهداف گرمایشی بدست آورند. مشعل با ضربه گیر روشن می شود.

هنگام استفاده از مشعل Bunsen حداکثر ایمنی لازم است.

موازنه یا ترازو ، لوازم آزمایشگاه شیمی

ترازو برای وزن کردن مواد شیمیایی استفاده می شود. مواد شیمیایی همیشه به شکلی از ظرف هستند و هرگز مستقیماً روی تعادل قرار نمی گیرند. مهم است که تعادل را حرکت ندهید زیرا آنها برای موقعیت دقیقی که در آن قرار دارند کالیبره شده اند.

برخی از ترازوها دارای محفظه پلاستیکی با درهای کوچک هستند تا جریان هوا بر اندازه گیری تأثیر نگذارد. هر زمان که ترازو در حال استفاده است، این درها را ببندید.

پیست (Wash Bottle)

از «پیسِت» (Wash Bottle) یا آبفشان برای شستشوی لوازم آزمایشگاهی همچون لوله‌های آزمایش و بالون‌های ته‌گرد استفاده می‌شود. عملکرد این بالون‌ها به صورت فشاری است، یعنی بعد از پرکردن آن‌ها،‌ با فشار دادن بطری،‌ از لوله متصل به آن، مایع با فشار خارج می‌شود که برای شستشوی ظروف بکار رود. از پیست در مواردی برای انتقال مایعات نیز بهره می‌گیرند.

در این مطلب با لوازم آزمایشگاه شیمی با جزییات آشنا شدیم، برای دسترسی به استانداردترین لوازم مورد نیاز آزماشگاه شیمی مدرسه، دانشگاه، پژوهشکده یا مرکز آزمایشات تخصصی شیمی می‌توانید از بخش محصولات سایت عالیان تجهیز دیدن کرده و با ما در ارتباط باشید.